Η ποιότητα του νερού μετά από διακοπή ύδρευσης Φίλιππου Τζουμέρκα

Η ποιότητα του νερού μετά από διακοπή ύδρευσης

Φίλιππου Τζουμέρκα

Για την ποιότητα του νερού μετά από διακοπή ύδρευσης, φιλοξενούμε  άρθρο του συνεταίρου μας κ. Φίλιππου Τζουμέρκα, χημικού πρώην Διευθυντή ΕΥΔΑΠ της Διεύθυνσης Ποιότητας και Προστασίας του Νερού με χρήσιμες πληροφορίες για  τους καταναλωτές.

Είναι το νερό της βρύσης πάντα πόσιμο;

Πότε πρέπει να αμφιβάλλει ο καταναλωτής και ποιές ενέργειες επιβάλλεται να κάνει πριν ειδοποιήσει την Υπηρεσία Ύδρευσης του Δήμου.

Σκοπός του άρθρου

Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε αυτό το θέμα, επειδή πιστεύουμε ότι είναι από τα σημαντικά θέματα στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας. Το πρόβλημα ξεκινά από τη θεσμοθέτηση (κανονισμός Ύδρευσης) του ορίου ευθύνης της εταιρείας Ύδρευσης, που είναι ο υδρομετρητής, χωρίς το όριο αυτό να ταυτίζεται με το επίσης θεσμοθετημένο σημείο ελέγχου της ποιότητας νερού (ΚΥΑ για το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης), που είναι η βρύση του καταναλωτή, στο εσωτερικό της οικίας. Η κατάσταση περιπλέκεται πιο πολύ από  την απλουστευμένη αντίληψη ότι έργο των συνεργειών επισκευής βλαβών είναι αποκλειστικά η αποκατάσταση της υδροδότησης μετά τις επισκευές αφήνοντας σε πολύ δεύτερη θέση ή παραλείποντας το έργο της αποκατάστασης της ποιότητας του νερού, που συνδέεται άμεσα με την υγεία των καταναλωτών, αφού οι υδραυλικοί και οι εργάτες των συνεργείων, συνήθως δεν διαθέτουν τις αναγκαίες γνώσεις.

Η ποιότητα του νερού

Η ποιότητα του νερού μεταβάλλεται συνεχώς στην πορεία του από την πηγή υδροδότησης μέχρι τον καταναλωτή. Όταν η λειτουργία του δικτύου είναι κανονική δεν παρατηρούνται αξιοσημείωτες μεταβολές στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (χρώμα, οσμή, γεύση, θολότητα), τα μικροβιολογικά χαρακτηριστικά (αριθμός αερόβιων μικροβίων, αριθμός κολοβακτηριοειδών, αριθμός E.coli, αριθμός κοπρανωδών  στρεπτόκοκκων) και την περιεκτικότητα σε χλώριο που σκόπιμα προστίθεται κατά την απολύμανση του νερού και διατηρείται στο δίκτυο σε χαμηλές τιμές με σκοπό την αποφυγή μικροβιακών αναπτύξεων και τη δημιουργία δυσάρεστων οσμών.

Αντιθέτως στις περιπτώσεις επισκευών, διαρροών, ή ατυχημάτων του δικτύου ενδέχεται να παρατηρηθούν παροδικά αξιοσημείωτες μεταβολές των παραπάνω χαρακτηριστικών, οι οποίες σχεδόν πάντοτε ακολουθούν τις περιόδους μειωμένης πίεσης ή διακοπής του νερού. Αυτές οι μεταβολές στην ποιότητα γίνονται αντιληπτές αμέσως όταν αποκατασταθεί η υδροδότηση και ενδέχεται να συνοδεύονται από μόλυνση του νερού με παθογόνα μικρόβια. Ο ακριβής προσδιορισμός των τιμών των χαρακτηριστικών του νερού (παραμετρικών τιμών) είναι έργο του χημικού και μικροβιολογικού εργαστηρίου και του φορέα που υδροδοτεί την περιοχή.

Ο ρόλος του καταναλωτή περιορίζεται σε απλές δοκιμές με συνηθισμένα οικιακά σκεύη και υλικά με σκοπό να αποφασίσει σε λίγα λεπτά αν πρέπει να αποκλείσει τη χρήση του νερού ως πόσιμο μέχρι την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του μικροβιολογικού εργαστηρίου. Οι όποιες πληροφορίες συγκεντρωθούν από τον καταναλωτή επιβάλλεται να ανακοινωθούν στους υπευθύνους του φορέα που υδροδοτεί την περιοχή.

Σκεύη και υλικά

• Ποτήρια κυλινδρικά από άχρωμο διαφανές γυαλί.
• Φιάλες εμφιαλωμένου νερού 1.5l. Αποσφραγίζουμε και αδειάζουμε το περιεχόμενο.
• Φακός (ηλεκτρικός) με δυνατό λευκό φως.
• Ταμπλέτες ανίχνευσης χλωρίου στις πισίνες με το αντιδραστήριο DPD. (διαιθυλοπαραφαινυλενοδιαμίνη).
• Λευκά φλιντζάνια για ελληνικό καφέ.
• Λευκός κουβάς με ύψος περίπου 30 εκατοστά.

Σκοπός των δοκιμών

Είναι η διαπίστωση ότι το νερό της βρύσης δεν περιέχει στερεά σωματίδια (ιζήματα) ή αιωρούμενα σωματίδια (θολότητα) και ότι περιέχει χλώριο. Σε αυτές τις συνθήκες αποκλείεται η μικροβιακή μόλυνση και επομένως ο άμεσος κίνδυνος του καταναλωτή.

Τι πρέπει να κάνει ο καταναλωτής

Όταν αντιληφθούμε τη διακοπή της υδροδότησης

1. Κλείνουμε το γενικό διακόπτη του νερού του διαμερίσματος και δεν καταναλώνουμε καθόλου νερό.
2. Κλείνουμε το διακόπτη των φίλτρων νερού (αν υπάρχουν) .

Αμέσως μετά την αποκατάσταση της υδροδότησης

1. Ανοίγουμε το γενικό διακόπτη. Εξαερώνουμε και ξεπλένουμε  με νερό το εσωτερικό δίκτυο της οικίας. Αυτό γίνεται αρχικά μόνον από τον διακόπτη κρύου νερού (στη θέση που γεμίζει η μπανιέρα) που τον διατηρούμε, χωρίς το φίλτρο του, τελείως ανοικτό για περίπου δέκα λεπτά ή όσο χρειαστεί μέχρι να μην βγαίνει κατά διαστήματα αέρας. ΔΕΝ ΑΝΟΙΓΟΥΜΕ ΠΟΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΒΡΥΣΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ.
2. Γεμίζουμε το λευκό κουβά με νερό. Παρατηρούμε αν στο νερό υπάρχει χρώμα ή ιζήματα αδειάζουμε τον κουβά και επαναλαμβάνουμε αυτήν την ενέργεια μέχρι να δούμε ότι καθάρισε το νερό.
3. Γεμίζουμε τελείως μία φιάλη 1.5l , την κλείνουμε και την διατηρούμε. Σε περίπου δύο ώρες ελέγχουμε αν φαίνονται ιζήματα στον πυθμένα.
4. Γεμίζουμε ήρεμα ένα ποτήρι και αμέσως το τοποθετούμε στη θέση της ηλεκτρικής κουζίνας πάνω στη μαύρη κεραμική εστία. Φωτίζουμε με το φακό την επιφάνεια του νερού και παρατηρούμε από εμπρός πως διαυγάζεται. Αν η διαύγαση αρχίζει από τον πυθμένα πρόκειται για φυσαλίδες αέρα που δεν πρέπει να μας ανησυχούν. Αν η διαύγαση αρχίζει από την επιφάνεια ή καθυστερεί περισσότερο από δεκαπέντε λεπτά πρόκειται για ιζήματα και πρέπει να το σημειώσουμε και να μην χρησιμοποιήσουμε το νερό ως πόσιμο.
5. Σε ένα λευκό φλιντζάνι για καφέ τοποθετούμε μία ταμπλέτα DPD και το γεμίζουμε με νερό περίπου 3 εκατοστά. Ανακινούμε ώσπου να διαλυθεί η ταμπλέτα και παρατηρούμε το χρώμα. Ροζ χρώμα εμφανίζεται όταν το νερό περιέχει χλώριο. Αν δεν εμφανιστεί ροζ χρώμα το σημειώνουμε και δεν χρησιμοποιούμε το νερό ως πόσιμο.
6. Ανοίγουμε όλες τις βρύσες της οικίας περίπου 10 λεπτά και επαναλαμβάνουμε τις ενέργειες 4. και 5. Αν δεν επιβεβαιώνεται η απουσία σωματιδίων και η παρουσία χλωρίου δεν χρησιμοποιούμε το νερό ως πόσιμο μέχρι την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του μικροβιολογικού εργαστηρίου από το Φορέα Ύδρευσης.
7. Ανοίγουμε το διακόπτη φίλτρων νερού.

Φίλιππος Τζουμέρκας, Χημικός

π. Διευθυντής ΕΥΔΑΠ, Διεύθυνση ποιότητας και Προστασίας του Νερού