Εκδήλωση ΕΒΕΑ
Ηλεκτρονικό Δημοσίευμα
«Η ώρα της αλήθειας για τα δάση της Αττικής»
Μικρές και μεγάλες πολιτείες μέσα σε δασικές εκτάσεις θα «φέρουν στο φως» οι δασικοί χάρτες στην Αττική, αν βέβαια ποτέ ολοκληρωθούν. Πρόκειται για ένα μωσαϊκό περιπτώσεων: σε κάποιες από αυτές για οικισμούς με ακυρωμένες ή ημιτελείς οριοθετήσεις, σε άλλες για νόμιμους οικισμούς που «ξεχείλωσαν» παρανόμως, σε ορισμένες απλώς αυθαίρετα. Πρόσφατα, η πολιτεία ανακοίνωσε μια νέα διαδικασία για την εξέταση των περιπτώσεων αυτών, οι επιλογές της όμως δέχονται κριτική.
Τα «κάλλη» της Αττικής φάνηκαν ήδη από το 2010-11, οπότε άρχισαν να εκπονούνται από ιδιώτες μελετητές οι πρώτοι δασικοί χάρτες της περιφέρειας. Ολόκληρες πόλεις ή μεγάλοι οικισμοί, κυρίως στη βόρεια και στην ανατολική Αττική, εμφανίζονταν «στα χαρτιά» ως δασικές εκτάσεις, κατά κανόνα δημόσιες.
Το τι είχε προηγηθεί είναι δύσκολο να αποτυπωθεί. Η κ. Καλή Μποζατζίδου, κάτοικος του οικισμού Νέου Πόντου στη Ραφήνα, δίνει με το προσωπικό της παράδειγμα μια από τις πτυχές της υπόθεσης. «Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, μια ομάδα ανθρώπων, ανάμεσα σε αυτούς και ο παππούς μου, αγόρασαν 500 στρέμματα από τη Μονή Πεντέλης και συνέστησαν έναν οικοδομικό συνεταιρισμό. Στη συνέχεια, πήραν εγκρίσεις από τα υπουργεία Γεωργίας, Παιδείας και Οικονομικών και υπέβαλαν ρυμοτομικό σχέδιο στο δασαρχείο. Κατόπιν πήραν άδειες λυόμενων, και φτιάχτηκε ο οικισμός. Το ρεύμα συνδέθηκε το 1968, το τηλέφωνο το 1969. Οταν στα τέλη της δεκαετίας του ’70 κάηκε από πυρκαγιά η περιοχή, κηρύχθηκε όλη αναδασωτέα, ακόμα και ο οικισμός, και η πολεοδομία σταμάτησε να δίνει άδειες. Εκτοτε βρισκόμαστε στα δικαστήρια».
Ο κ. Νίκος Χλύκας, δασολόγος-μελετητής, έχει εκπονήσει μεγάλο αριθμό δασικών χαρτών στην Αττική. «Στις περισσότερες περιπτώσεις, η υπόθεση ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 με αρχές του ’70, όταν δίνονταν άδειες για τροχοβίλες μέσα σε δάση», λέει. «Ηταν η εποχή που όλοι ήθελαν ένα εξοχικό και το δάσος ήταν το πιο εύκολο. Βρέθηκαν λοιπόν κάποιοι και έκαναν ιδιωτικές κατατμήσεις, χωρίς να έχουν πάρει έγκριση από πουθενά, συχνά σε καταπατημένες εκτάσεις, και πήγαιναν οι άνθρωποι και αγόραζαν καλή τη πίστη οικόπεδα. Σταδιακά λοιπόν οι τροχοβίλες έγιναν σπίτια και τα σπίτια οικισμοί. Με διάφορες περίεργες διατάξεις, τα αυθαίρετα πήραν ρεύμα, νερό και εκεί τελείωσε η υπόθεση».
Οπως προέκυψε κατά τη διαδικασία κατάρτισης των δασικών χαρτών, οι «προβληματικές» κατηγορίες είναι αρκετές. «Υπάρχουν εντελώς αυθαίρετοι οικισμοί», λέει ο κ. Χλύκας. «Επίσης, παλαιοί οικισμοί που είχαν μεν οριοθετηθεί, αλλά η διαδικασία πολεοδόμησης δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, όπως έλεγε ο νόμος. Στους οικισμούς αυτούς εκδίδονταν όμως οικοδομικές άδειες. Υπάρχουν και εκείνες οι περιπτώσεις όπου εγκρίθηκε ρυμοτομικό σχέδιο, το οποίο εν συνεχεία ακυρώθηκε, με αποτέλεσμα οι Αρχές να αντιμετωπίζουν την περιοχή ως “εκτός σχεδίου”, παρότι είχε ρυμοτομηθεί».
Τα μεγαλύτερα προβλήματα σήμερα στην Αττική εντοπίζονται στους δήμους Μαραθώνα, Σπάτων-Αρτέμιδος, Ραφήνας-Πικερμίου, Ωρωπού, Σαλαμίνας. «Υπάρχουν διάσπαρτοι οικισμοί με λίγα σπίτια μέσα σε δασικές εκτάσεις σε όλη την Αττική, αλλά και μεγάλες οικιστικές ενότητες, όπως στη Σαλαμίνα, στη Λούτσα, στη Ραφήνα», λέει ο κ. Χλύκας.
Η νέα διαδικασία
Πώς μπορεί το Δημόσιο να αντιμετωπίσει τους οικισμούς αυτούς;
Με την επανεκκίνηση των δασικών χαρτών το 2010, το υπουργείο Περιβάλλοντος όρισε μια διαδικασία αντιμετώπισης των περιπτώσεων αυτών: ο δήμος θα έκανε μια τεχνική έκθεση για το τι συμβαίνει στην περιοχή, η δασική υπηρεσία θα γνωμοδοτούσε επ’αυτής και η υπόθεση θα κατέληγε στο Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξίας (ΚΣΧΟΠ), το οποίο με τη σειρά του θα γνωμοδοτούσε στον υπουργό. Προ ημερών το υπουργείο Περιβάλλοντος έδωσε σε διαβούλευση ένα νέο σχέδιο νόμου, με μια διαφορετική διαδικασία: Οι υποθέσεις θα εξετάζονται από μια τετραμελή επιτροπή (δύο μηχανικοί από πολεοδομία και δήμο, ένας δικηγόρος και ένας εκπρόσωπος του δασαρχείου), η οποία θα εισηγείται στην αποκεντρωμένη διοίκηση.
Στη διαβούλευση η περιβαλλοντική οργάνωση WWF εξέφρασε την έντονη αντίθεσή της, εκτιμώντας ότι η ρύθμιση «ανοίγει το παράθυρο» για εκτεταμένες νομιμοποιήσεις, ενώ αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα μιας επιτροπής στην οποία τα τρία από τα τέσσερα μέλη είναι άσχετα με τη δασική νομοθεσία. «Κατά τη γνώμη μου, η δασική υπηρεσία πρέπει έχει τον τελικό λόγο, εισηγούμενη στον υπουργό», συμφωνεί ο κ. Χλύκας. «Η επιτροπή αυτή δεν έχει προδιαγραφές και εν τέλει δεν είναι κρατική υπηρεσία. Αν μια “έκθεση” προσβληθεί στο ΣτΕ, είναι δεδομένο ότι θα ακυρωθεί».
Πηγή κειμένου – φωτογραφίας: www.kathimerini.gr
